Bilişim Hukuku

İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi 2025

İnternetten İçerik Kaldırma Rehberi

İnternette hakkınızda veya sizinle ilgili istemediğiniz bir içerik mi buldunuz? Bu, bir fotoğraf, video, haber ya da kişisel bilginiz olabilir. İnternetten içerik kaldırma ihtiyacı, günümüzde birçok kişinin karşılaştığı önemli bir sorun haline geldi. Kontrolünüz dışında yayılan bu tür içerikler hem mahremiyetinizi ihlal edebilir hem de itibarınıza zarar verebilir.

İnternetten içerik kaldırma, dijital ortamda yayınlanmış bir bilgi, görsel veya başka bir materyalin bulunduğu platformdan silinmesi veya erişiminin engellenmesi sürecidir. Bu süreç, içeriğin türüne ve yayınlandığı yere göre değişik yöntemler gerektirir. Örneğin, kişisel verilerinizi içeren bir sayfa için farklı bir yol izlerken, telif hakkınızı ihlal eden bir video için başka bir yasal yola başvurmanız gerekebilir.

İstenmeyen içerikleri kaldırmak için atacağınız adımlar, içeriğin niteliğine göre değişir. Bazen içeriğin sahibiyle doğrudan iletişime geçerek kolayca sonuç alabilirsiniz. Bazen de Google gibi arama motorlarına başvuru yaparak arama sonuçlarından içeriği kaldırtmak gerekebilir. Daha ciddi durumlarda, örneğin kişisel hak ihlali veya telif hakkı ihlali söz konusuysa, yasal mercilere başvurmanız şart olabilir.

Bu rehberde, internetten içerik kaldırma işlemini adım adım nasıl yapabileceğinizi, hangi yöntemleri kullanabileceğinizi ve yasal haklarınızı nasıl koruyabileceğinizi açıklayacağız. Aşağıdaki bölümlerde, çeşitli platformlardan içerik kaldırmanın yollarını ve bu süreçte işe yarayacak ipuçlarını bulacaksınız.

İnternetten İçerik Kaldırma
İnternetten İçerik Kaldırma

İstenmeyen İçerikleri Neden Kaldırmak Gerekebilir?

Bir içerik internette yer aldığında, dünya genelinde erişilebilir hale gelir. Bu da bazen istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Aşağıda, kişilerin internetten içerik kaldırma talebinde bulunmasına neden olan yaygın durumlar listelenmiştir:

  • Mahremiyetin ihlali: Adres, telefon numarası, TC kimlik numarası gibi kişisel verilerinizin onayınız olmadan yayınlanması.
  • İtibar zedelenmesi: Hakkınızda yanlış veya asılsız haberler, karalayan yorumlar ya da görüntüler paylaşılması.
  • Taciz ve zorbalık: Size yönelik hakaret, tehdit veya siber zorbalık içeren gönderiler.
  • Telif hakkı ihlali: Size ait fotoğraf, video veya yazıların izniniz olmadan başka platformlarda kullanılması.
  • Yanlış veya güncelliğini yitirmiş bilgi: Artık doğru olmayan veya geçerliliğini yitirmiş bilgilerin hala erişilebilir durumda olması.

Yukarıdaki durumlar, rahatsızlık verici internet içerikleriyle karşılaşan kişilerin neden içerik kaldırma yoluna başvurduğunun sadece birkaç örneğidir. Bu gibi durumlarla karşılaştığınızda, aşağıdaki bölümlerde ele alınan yöntemleri izleyerek sorunu çözmeye çalışabilirsiniz.

İnternetten İçerik Kaldırma Yöntemleri

İnternetten bir içeriği kaldırmanın tek bir yolu yoktur; uygulamanız gereken yöntem, içeriğin nerede yayınlandığına ve ne tür içerik olduğuna bağlıdır. Aşağıda, en sık başvurulan içerik kaldırma yöntemlerinin ana başlıklarını bulabilirsiniz:

  • Site yöneticisine başvurma: İçeriğin yayınlandığı web sitesi sahibine ulaşarak kaldırma talebi iletmek.
  • Arama motoru başvurusu: Google gibi arama motorlarına başvurarak arama sonuçlarından içeriğin indeksinin kaldırılmasını sağlamak.
  • Sosyal medya şikayeti: Facebook, Twitter gibi platformlarda içerik bildirimi yaparak topluluk kuralları gereği kaldırılmasını talep etmek.
  • Telif hakkı talebi (DMCA): Telif hakkınızın ihlal eden içerikler için yasal kaldırtma bildiriminde bulunmak.
  • Hukuki yola başvurma: Mahkeme veya ilgili kurumlar aracılığıyla içerik kaldırtma ya da erişimi engelleme kararı alınmasını sağlamak.

Site Yöneticisine Başvurma

İstenmeyen içeriğin yer aldığı ilk adres, genellikle ilgili web sitesi olur. Bu nedenle, yapmanız gereken ilk işlerden biri içerik sağlayıcısı veya site yöneticisi ile iletişime geçmektir. Çoğu web sitesinin bir iletişim sayfası veya e-posta adresi bulunur. Bu bilgiler site üzerinde yoksa, alan adı kaydı bilgilerini gösteren bir WHOIS sorgulaması yaparak site sahibinin e-posta adresine ulaşmayı deneyebilirsiniz.

Site yöneticisine ulaştığınızda, mesajınızda nazik ama net bir dil kullanmaya özen gösterin. Kaldırılmasını istediğiniz içeriğin tam bağlantısını (URL) belirtin, ve neden kaldırılması gerektiğini açıklayın. Örneğin, içeriğin kişisel mahremiyetinizi ihlal ettiğini veya yanlış bilgi içerdiğini vurgulayabilirsiniz. Gerekirse, yasal haklarınızın saklı olduğunu nazikçe belirtmek (telif hakkı sahibi olduğunuzu ya da içeriğin kanunlara aykırı olduğunu ifade etmek gibi) etkili olabilir.

  1. İletişim bilgilerini bulun: Web sitesindeki “İletişim” sayfasını veya e-posta adresini tespit edin. Yoksa, alan adı kaydı bilgilerini arayın.
  2. Resmi ve nazik bir talep hazırlayın: Kaldırılmasını istediğiniz içeriğin URL’sini ve neden kaldırılması gerektiğini açıkça belirtin.
  3. Talebi gönderin: Mesajı e-posta ile gönderin veya site üzerindeki formdan iletin. Kötü niyetli bir üslup kullanmamaya dikkat edin.
  4. Cevap için bekleyin: Site yöneticisinin cevap vermesi için makul bir süre (genellikle birkaç gün) bekleyin. Bu süre zarfında cevap alınmazsa veya olumsuz cevap alırsanız, alternatif yöntemlere geçmeyi düşünebilirsiniz.

Eğer site yöneticisi sizinle hiçbir şekilde iletişime geçmez ya da içeriği kaldırmayı reddederse, içeriğin niteliğine göre başka yöntemlere başvurma zamanı gelmiştir. Örneğin, haklarınız ciddi biçimde ihlal ediliyorsa yasal yollara veya içerik barındırma hizmetine başvurmayı düşünebilirsiniz.

Arama Motoru Sonuçlarından Kaldırma

Eğer rahatsız edici içeriğini barındıran site içeriği kaldırmayı reddederse veya içeriğini kaldıramıyorsanız, bir sonraki adım olarak arama motorlarına başvurmayı düşünebilirsiniz. Özellikle Google, arama sonuçlarında görüntülenen belirli sayfaları kaldırmak için bir dizi aracı ve formu kullanıcılara sunar. Bunun yanı sıra, diğer arama motorları (Bing vb.) da benzer kaldırma formları sunmaktadır. Bu yöntem, içeriği internetten tamamen silmez, ancak en azından istenmeyen sonucun arama motorlarında görüntülenmesini engeller.

Google’ın sağladığı başlıca kaldırma seçenekleri şunlardır:

  • Güncelliğini yitirmiş içerik kaldırma: Eğer ilgili sayfadaki içerik kaldırılmış veya değişmiş ancak hala Google arama sonuçlarında özeti görünüyorsa, Google’ın eski içeriği kaldırma aracını kullanarak arama dizininden silinmesini talep edebilirsiniz.
  • Kişisel bilgi kaldırma talebi: Telefon numarası, e-posta adresi, kimlik numarası gibi kişisel bilgileriniz izniniz dışında yayınlanmışsa, Google sonuçlarından kaldırılması için kişisel bilgi kaldırma formunu doldurabilirsiniz. Google, uygun gördüğü durumlarda bu bilgileri arama sonuçlarından çıkaracaktır.
  • Hukuki kaldırma talebi: İçerik hakaret, iftira, mahremiyet ihlali veya benzeri hukuka aykırı durumlar içeriyorsa, Google’ın yasal başvuru formu aracılığıyla kaldırılmasını isteyebilirsiniz. Bu kapsamda yapacağınız başvurularda, durumu ve ihlali detaylıca açıklamanız gerekir.

Arama motoruna yapılan başvurular genellikle birkaç gün ile birkaç hafta içinde sonuçlanır. Google, talebinizi inceledikten sonra, içeriği kendi arama sonuçlarından kaldırabilir veya talebi reddedebilir. Sonuç ne olursa olsun, size e-posta yoluyla bir bilgilendirme yapılır. Unutmayın, arama sonuçlarından çıkarmak içeriği internetten tamamen silmez; ancak hassas bilgilerin yayılmasını azaltmak için önemli bir adımdır.

Sosyal Medya Platformlarında Kaldırma

Günümüzde birçok kişi, Facebook, Instagram, Twitter gibi sosyal medya platformlarında istemediği içeriklerle karşılaşmaktadır. Bu platformların her biri, kullanıcıların uygunsuz veya kural dışı içerikleri bildirmesine olanak tanıyan özel “şikayet et” veya “raporla” fonksiyonları sunar. Örneğin, Facebook’ta paylaşılan izinsiz bir fotoğrafınız varsa, gönderinin yanındaki Şikayet Et seçeneğine tıklayarak gerekçesiyle birlikte platforma bildirimde bulunabilirsiniz.

Sosyal medya şikayet süreci genellikle şu adımlardan oluşur:

  1. İçeriği bildirin: İlgili gönderi, yorum veya profildeki şikayet/rapor seçeneğini kullanın. Karşınıza çıkan menülerden uygun sebebi seçin (nefret söylemi, taciz, sahte hesap, telif ihlali vb.).
  2. Kendi içeriğinizse kaldırın: Rahatsız edici içerik kendi paylaşımınızsa, derhal silin veya görünürlüğünü sınırlayın. Hesabınız başkasının eline geçtiyse platform desteği ile iletişime geçerek hesaba erişiminizi geri almaya çalışın.
  3. Platform yanıtını bekleyin: Şikayetiniz incelemeye alınacak ve ihlal tespit edilirse içerik kaldırılacak veya ilgili kullanıcıya yaptırım uygulanacaktır. Bu süreç kimi zaman saatler içinde, bazen de günlerce sürebilir. Platformun yardım merkezindeki açıklamaları okuyarak her bir sosyal ağın içerik politikalarını ve süreçlerini öğrenebilirsiniz.

Eğer başkası, sizin kişisel içeriğinizi paylaşmışsa, durumu aynı zamanda o kişiye de bildirmeniz bazen yararlı olabilir. Tanıdığınız biri ise, görüntüyü veya gönderiyi kaldırmasını rica edin. Ancak kişi anonim veya iyi niyetli değilse, platform raporlama sistemi en etkili yoldur.

Telif Hakkı İhlallerinde DMCA

Eğer başka bir kişi veya site, size ait telif hakkı koruması altındaki bir içeriğinizi (fotoğraf, video, makale vb.) izniniz olmadan yayınlamışsa, DMCA (Digital Millennium Copyright Act) kapsamında kaldırma talebinde bulunabilirsiniz. DMCA, ABD merkezli bir yasa olmakla birlikte, birçok uluslararası platform ve hosting şirketi bu prosedüre uymaktadır. Bu sayede telif hakkı ihlaline konu olan içerikler genellikle hızlı bir şekilde yayından kaldırılabilir.

  • Hak sahipliğinizi teyit edin: İlgili içeriğin gerçekten size ait olduğundan (yani eserin yaratıcısı veya yasal hak sahibi siz olduğunuzdan) emin olun. Gerekirse orijinal eserinizin kopyalarını veya kaynaklarını hazır bulundurun.
  • DMCA iletişim kanalını bulun: İhlal eden içeriğin bulunduğu platform veya web sitesi için DMCA başvuru yöntemini belirleyin. Çoğu büyük platformun (Örneğin YouTube, Instagram) online telif hakkı şikayet formları vardır. Bağımsız bir web sitesi ise, siteye veya barındırma firmasına DMCA talebi göndermek için ilgili e-posta adresini (Abuse veya DMCA Agent adresi) araştırın.
  • Resmi talebi hazırlayın: Talebinizde, ihlal eden sayfanın URL’lerini ve size ait orijinal eserlerin URL veya detaylarını belirtin. İçeriğin izinsiz kullanıldığını ve iyi niyetle hareket ettiğinizi beyan eden bir açıklama ekleyin. DMCA talebi, sizin adınızı, iletişim bilgilerinizi ve elektronik imzanızı da içermelidir.
  • Talebi gönderin ve takip edin: Formu veya dilekçeyi ilgili kanal üzerinden gönderin. İşlem sonrası, platform veya hosting sağlayıcı genellikle ihlal eden içeriği kaldırır ve size geri dönüş yapar. Bazı durumlarda karşı tarafın karşı-bildirim yapma hakkı olduğunu unutmayın; böyle bir durumda hukuki süreç gerekebilir.

DMCA talebinde bulunurken doğru bilgi verdiğinizden emin olun. Gerçeğe aykırı iddialarla başvuru yapmak yasal olarak sorumluluk doğurabilir. Ancak haklı olduğunuz durumlarda, DMCA mekanizması kişisel içeriklerinizi korumak için çok etkili bir araçtır.

Hukuki Yollara Başvurma

Eğer yukarıdaki yöntemler sonuç vermezse veya söz konusu içerik ağır bir hukuk ihlali oluşturuyorsa (örneğin iftira, hakaret, kişisel verilerin izinsiz yayını ya da özel hayatın gizliliğinin ihlali gibi), yasal mercilere başvurma düşünülebilir. Türkiye’de, kişilik haklarınızın ihlal edildiğini düşünüyorsanız 5651 sayılı Kanun uyarınca içeriğin kaldırılması veya erişiminin engellenmesi için Sulh Ceza Hakimliklerine başvurabilirsiniz. Bu yol, diğer yöntemlere göre daha uzun sürebilir ancak yasal yaptırım gücü nedeniyle en etkili çözümdür.

  1. Delilleri toplayın: İlgili içeriğin ekran görüntülerini, URL adreslerini ve varsa tarihler gibi detaylarını kaydedin. Bu kanıtlar, hukuki başvurunuzda sunulmak üzere çok önemlidir.
  2. Resmi başvuruda bulunun: Bir avukat desteğiyle veya bireysel olarak ilgili mahkemeye (genellikle Sulh Ceza Hakimliğine) başvuru dilekçesi verin. Dilekçede, içeriğin size nasıl zarar verdiğini ve hangi haklarınızı ihlal ettiğini açıkça belirtin. Özel hayatın gizliliğinin ihlali durumları için ayrıca BTK (İnternet Erişim Sağlayıcıları Birliği) üzerinden de hızlı başvuru seçeneği bulunmaktadır.
  3. Mahkeme değerlendirmesi: Mahkeme, başvurunuzu inceleyerek bir karar verir. Eğer talebiniz haklı bulunursa, içeriğin kaldırılması veya URL temelinde erişimin engellenmesi yönünde karar çıkarabilir. Bu karar, 5651 sayılı Kanun gereği ilgili yerlere (içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı veya Erişim Sağlayıcıları Birliği) tebliğ edilir.
  4. Kararın uygulanması: Mahkeme kararı ulaştıktan sonra, içerik sağlayıcı ilgili içeriği kaldırmakla yükümlüdür. Eğer içerik yurt dışı kaynaklı bir sitede ise, Erişim Sağlayıcıları Birliği aracılığıyla Türkiye içinde erişim engellemesi yapılır. Bu sayede en azından yerel kullanıcıların içeriğe erişimi engellenmiş olur.

Hukuki süreçler, diğer seçeneklere kıyasla daha maliyetli ve zaman alıcı olabilir. Ancak, kişisel haklarınızı ciddi ölçüde korumak için bu yola başvurmak gerekebilir. Böyle bir durumda bir hukuk uzmanından destek almak, sürecin doğru yürütülmesi açısından önemlidir.

Farklı içerik kaldırma yöntemlerinin karşılaştırması
YöntemUygun DurumlarTahmini Süre
Site yöneticisine başvurmaBelirli bir web sitesindeki içerikler (haber, forum gönderisi, blog yazısı vb.)1-7 gün (yöneticinin yanıtına bağlı)
Arama motoru başvurusuKaynağı kaldırılamayan veya kişisel verilerin arama sonuçlarından çıkarılması gereken durumlarBirkaç gün – birkaç hafta
Sosyal medya şikayetiSosyal platformlarda topluluk kurallarını ihlal eden gönderilerSaatler – birkaç gün
DMCA telif talebiTelif hakkıyla korunan içeriğin izinsiz kullanıldığı durumlar3-14 gün (platforma göre değişir)
Hukuki (mahkeme) başvurusuİftira, ağır hakaret, özel hayatın gizliliği ihlal gibi ağır hukuk ihlallerindeHaftalar – aylar

Gelecekte İstenmeyen İçeriklerden Korunmak İçin İpuçları

İnternetten içerik kaldırma ile uğraşmamak için, en baştan bazı önleyici adımlar atmak oldukça önemlidir. Aşağıda, kişisel verilerinizi ve itibarınızı korumaya yardımcı olacak bazı ipuçları sıralanmıştır:

  • Paylaşımlarınızı sınırlandırın: Sosyal medya hesaplarınızdaki gizlilik ayarlarını gözden geçirin. Kişisel fotoğraflarınızın ve bilgilerinizin herkese açık olmaması için gerekirse profillerinizi özel moda getirin.
  • Düşünmeden paylaşmayın: Bir içeriği internete yüklemeden veya başkalarıyla paylaşmadan önce iki kere düşünün. Yayınladıktan sonra kaldırması çok zor olabilecek bir şeyi (mahrem fotoğraf, çok kişisel bilgi gibi) paylaşıp paylaşmadığınızı kendinize sorun.
  • Kişisel verilerinizi koruyun: Adres, telefon, finansal bilgi gibi önemli verilerinizi mümkün olduğunca internette paylaşmaktan kaçının. Resmi kurumlar veya güvenilir olmayan web siteleri kişisel verilerinizi talep ederse dikkatli olun.
  • Başkalarını uyarın: Eğer tanıdıklarınız sizinle ilgili bir içerik paylaşacaksa, gerekirse önceden onayınızı alıp almadıklarını sorun. Arkadaşlarınıza ve ailenize, sizin istemediğiniz fotoğrafları veya bilgileri paylaşmamaları konusunda hassasiyetinizi belirtin.
  • Düzenli kendinizi aratın: Arama motorlarında kendi isminizi veya benzersiz içeriklerinizi periyodik olarak aratın. Bu sayede, sizinle ilgili çıkan yeni içerikleri erken aşamada fark edebilirsiniz. Hatta isminiz için Google Alerts kurarak yeni içerik yayınlandığında haberdar olabilirsiniz.

Bu önlemler sayesinde, internette sizinle ilgili ortaya çıkabilecek olumsuz veya istemediğiniz içeriklerin riskini azaltabilirsiniz. Unutmayın, dijital dünyada koruyuculuk en başarılı stratejidir; başka bir deyişle, içerik yayınlandıktan sonra kaldırmakla uğraşmaktansa hiç yayınlanmamasını sağlamak çok daha kolaydır.

Sıkça Sorulan Sorular

İnternetten içerik kaldırmak için profesyonel yardım almam gerekiyor mu?

Birçok içerik kaldırma işlemini kendi başınıza gerçekleştirebilirsiniz. Örneğin, web sitesi yöneticilerine ulaşmak veya Google ve sosyal medya form doldurarak başvuruda bulunmak genellikle ücretsizdir ve kişi kendisi yapabilir. Profesyonel olarak bu hizmeti sunan online itibar yönetimi şirketleri bulunuyor; ancak bu firmaları seçerken dikkatli olun. Bazıları yüksek ücretler talep edip somut sonuç veremeyebilir. Eğer durumunuz hukuki karmaşıklık içeriyorsa veya ciddi bir itibar sorunu varsa, bir avukata danışmayı düşünebilirsiniz. Fakat genellikle ilk aşamada, rehberimizde anlattığımız adımları kendiniz uygulayarak sonuca ulaşmak mümkündür.

Google arama sonuçlarından bir sayfa nasıl kaldırtılır?

Google’dan bir sonucu kaldırmak için öncelikle içeriğin URL’sini belirleyin. Eğer sayfa artık mevcut değilse veya güncellendiyse, Google’ın Eski İçeriği Kaldırma aracını kullanabilirsiniz. Sayfa hala yayındaysa ve kişisel verilerinizi içeriyorsa, Google’ın Kişisel Bilgi Kaldırma formunu doldurun. Telif hakkı ihlali durumlarında ise DMCA bildirim formu kullanılmalıdır. Google, talebinizi inceleyip uygun görürse arama sonuçlarından ilgili sonucu çıkaracaktır. Bu sürecin tamamlanması genellikle birkaç gün ile birkaç hafta arasında değişir.

Bir haber sitesindeki olumsuz bir yazıyı kaldırtabilir miyim?

Haber siteleri, yayınladıkları içerikleri genellikle yalnızca yanlışlık veya hukuka aykırı bir durum varsa kaldırır. Eğer hakkınızda çıkmış bir haber gerçek dışıysa veya güncelliğini yitirmişse, önce haber sitesinin editörüne veya iletişim adresine ulaşarak durumunuzu açıklayıp kaldırma ya da güncelleme talep edebilirsiniz. Bu yolla sonuç alamazsanız, kişilik haklarınızın ihlal edildiğini düşünürseniz yasal yola başvurabilirsiniz. Mahkeme, haber içeriğinin kaldırılmasına karar verirse siteye tebliğ edilerek kaldırılabilir veya erişim engellenebilir. Ancak haber doğru ve kamu yararı içeriyorsa, kaldırmak her zaman mümkün olmayabilir.

Unutulma hakkı nedir? Türkiye’de unutulma hakkını kullanabilir miyim?

Unutulma hakkı, özellikle Avrupa Birliği’nde ortaya çıkan ve bireylerin belli koşullarda arama motorlarındaki kişisel verilerini kaldırtabilmesine olanak tanıyan bir kavramdır. Örneğin, uzun yıllar öncesine ait ve artık güncelliği kalmamış, kişiye zarar veren bir haberin arama sonuçlarından çıkartılması bu kapsamdadır. Türkiye’de ise unutulma hakkına dair özel bir yasal düzenleme yoktur, ancak kişilik haklarının korunması kapsamında mahkeme kararları ile benzer sonuçlar elde edilebilir. Yani, doğrudan bir “unutulma hakkı başvuru formu” bulunmamakla birlikte, benzer taleplerinizi Google’ın ilgili formlarını kullanarak veya yasal yoldan iletebilirsiniz.

Kaldırılan bir içerik internette tamamen silinir mi?

Hayır, %100 garanti değil. Bir içerik orijinal kaynağından silinse bile, daha önce Google cache‘inde, Wayback Machine gibi internet arşivlerinde veya başka sitelerde kopyalanmış halde kalabilir. Bu nedenle, bir içeriğin internetten tamamen kaybolması her zaman mümkün olmayabilir. Yine de, içerik kaldırma süreci zararlı bilginin görünürlüğünü ve erişimini çok ciddi ölçüde azaltabilir. Ayrıca, arşiv siteleri için de kaldırma talepleri göndermeyi deneyebilirsiniz (Wayback Machine belirli içerik kaldırma taleplerini kabul edebilmektedir).

Eğer bir haber, sosyal medya gönderisi ya da genel olarak internet üzerindeki herhangi bir içerik, kişisel haklarınıza veya özel yaşamınızın mahremiyetine zarar verdiğini düşünüyorsanız, bu içeriğin erişimini engelleme veya içeriği tamamen kaldırma hakkınız bulunmaktadır. Ancak, internet yayınları üzerindeki erişim kısıtlamaları veya içerik kaldırma talepleri, belirlenen prosedür ve kurallara uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Bu süreç, kişilik haklarının veya özel yaşamın gizliliğinin korunması amacıyla düzenlenmiştir.

Erişim Engellenmesi Veya Yayın İçeriğinin Kaldırılması Nedir?

Erişimin engellenmesi kavramı, belirli teknikler kullanılarak bir yayın içeriğine erişimin kısıtlanmasını tanımlar. Diğer yandan, içeriğin yayından kaldırılması, içeriği yayınlayan veya barındıran sağlayıcıların, içeriği tamamen yayından çıkararak erişilemez hale getirmesini ifade eder.

Erişim Engellemeleri İle İçeriğin Yayından Kaldırılmasına İlişkin Yasal Mevzuat Nedir?

5651 sayılı “İnternet Ortamında Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Aracılığıyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”, internet yayınlarına erişimin engellenmesi veya içeriğin yayından kaldırılması gibi konuları düzenleyen hükümleri içermektedir.

Erişim Engellenmesi Veya İçeriğin Yayından Kaldırılması Nasıl Gerçekleştirilir?

5651 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri uyarınca, mahkemeler, savcılıklar veya Bilgi ve Teknoloji Kurumu Başkanlığı, belirli şartlar altında internet yayınlarına erişim engelleme veya içeriğin kaldırılması kararları alabilme yetkisine sahiptir (Madde 8). Ayrıca, yine aynı kanunun farklı maddelerinde, bireyler ve tüzel kişilere, belirli koşullar altında internet yayınlarına erişimin engellenmesi veya içeriğin kaldırılması talebinde bulunma hakkı verilmiştir (Madde 9 ve 9/A). Bu metinde, bireylerin ve tüzel kişiliklerin, erişim engelleme veya içeriğin kaldırılması talepleri üzerine sahip oldukları haklar incelenecektir. Ankara Avukat danışın

Gerçek Veya Tüzel Kişiler Hangi Durumlarda Erişim Engellenmesi Veya İçeriğin Yayından Kaldırılmasını Talep Edebilir?

5651 sayılı Kanun’un 9. maddesi, kişilik haklarının ihlali durumunda, hem gerçek hem de tüzel kişilerin internet yayınlarına erişimi engelleme veya içeriğin kaldırılmasını talep etme haklarını düzenlemektedir. Kanunun 9/A maddesi ise, özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi temelinde gerçek ve tüzel kişilere, yayınlara erişim engelleme veya içeriğin kaldırılması için başvurma hakkı tanımaktadır.

Özel hayatın gizliliği, genel olarak kişilik haklarının bir parçası olarak kabul edilir. Bununla birlikte, yasa koyucu, 5651 sayılı Kanun kapsamında özel hayatın gizliliği hakkına, sağlık hakkı veya beden bütünlüğü gibi diğer kişilik haklarına kıyasla daha fazla önem vermiş ve bu alandaki ihlalleri düşünen kişilere özel olarak ek bir başvuru yolunu öngörmüştür.

Kişilik Haklarının Saldırıya Uğraması Sebebiyle Erişim Engellenmesi Veya İçeriğin Yayından Kaldırılması Nasıl Gerçekleşir? 

Gerçek veya tüzel kişiler, kişilik haklarını ihlal eden internet yayınlarına karşı, öncelikle içerik sağlayıcıya, eğer bu mümkün değilse yer sağlayıcıya bir uyarı (ihtar) göndererek içeriğin kaldırılmasını talep edebilirler (5651 sayılı Kanun madde 9/1). Ancak, bu ihtar yöntemi zorunlu bir ön adım olarak belirlenmemiştir. Kişilik hakları ihlal edilen kişiler, ihtar göndermek yerine doğrudan bir sulh ceza hakimliğine başvurarak, içeriğin kaldırılması ya da erişimin engellenmesi talebinde bulunabilirler (5651 sayılı Kanun madde 9/1). Bu iki yöntemden hangisinin kullanılacağına karar vermek tamamen kişinin kendi tercihine bırakılmıştır.

Eğer doğrudan sulh ceza hakimliğine başvurulursa, hakim, içeriğin kaldırılması ve/veya erişimin engellenmesi yönünde karar verebilir. Bu karar sürecinde herhangi bir duruşma yapılmaz ve hakim, başvurunun yapıldığı andan itibaren 24 saat içinde kararını verir (5651 sayılı Kanun madde 9/6). Verilen karara karşı, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda belirlenen itiraz yollarına başvurulabilir (5651 sayılı Kanun madde 9/6).

Erişim Engellenmesi veya İçeriğin Yayından Kaldırılması İçin Görevli ve Yetkili Mahkeme Nasıl Tespit Edilir? 

Erişim engellemesi veya içeriğin kaldırılması talepleri üzerine karar verme yetkisi sulh ceza hakimliklerine aittir (5651 sayılı Kanun madde 9/1).

Talep edilen internet sitesinin Türkiye içerisinde resmi olarak kayıtlı bir merkez adresi varsa, o adresin bulunduğu bölgedeki sulh ceza hakimliği ilgili davaya bakma yetkisine sahiptir. Ayrıca, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 12/5 maddesinde belirtilen, “Görsel ve işitsel yayınlar, mağdurun yaşadığı yerde veya yerleşim yerinde işitilmiş veya görülmüşse, o yerin mahkemesi de yetkilidir” hükmü uyarınca, mağdurun yaşadığı veya yerleşik olduğu yerdeki sulh ceza hakimliği de, erişimin engellenmesi veya içeriğin kaldırılması kararı verme yetkisine sahiptir.

Sitenin Tamamına Erişim Engeli Kararı Verilebilir Mi? 

Hakim, kişilik hakkı ihlali yaşandığı belirlenen içeriğe (örneğin, URL adresi üzerinden) sadece ilgili bölüm, kısım veya yayınla alakalı olarak erişim engelleme kararı verir. Yayının tamamına erişimin engellenmesi, ancak zorunlu durumlar dışında tercih edilmez.

Eğer hakim, belirli bir URL adresi üzerinden erişimin engellenmesinin ihlali önleyemeyeceğine karar verirse, nedenini açıkça belirterek, internet sitesindeki tüm yayına yönelik erişimin engellenmesine karar verebilir. Bu durum, 5651 sayılı Kanun’un 9/4 maddesinde düzenlenmiştir.

Yayın Başka Sitelerde Paylaşılmışsa Neler Yapılabilir?

Kişilik hakları ihlali içeren bir yayının farklı internet adreslerinde de bulunması durumunda, ilgili kişi, mahkeme kararını Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne sunarak bu kararın söz konusu diğer adresler için de uygulanmasını talep edebilir. Bu durumda, 5651 sayılı Kanun’un 9/9 maddesi gereğince, mevcut karar bu yeni adreslere de uygulanarak, bu adreslere erişim engellenir.

Alternatif bir çözüm olarak, sulh ceza hakimliğine yapılan başvuruda, ihlal içeren yayının yer aldığı tüm internet sitesi adreslerinin açıkça belirtilmesi ve bu adreslere erişim engellenmesi talep edilebilir. Bu şekilde, yayının farklı adreslerde bulunması durumunda da erişim engellenmiş olur.

Hakim Kararıyla Birlikte Yayın Yayın İçeriği (URL) Erişime Kapanır Mı?

Sulh Ceza Hakimlikleri tarafından alınan erişim engelleme kararları, Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne iletilir. Ancak, hakim bir erişim engelleme kararı verse dahi, mahkemenin ilgili biriminden Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne resmi bir yazı (müzekkere) gönderilmedikçe, ilgili içeriğe erişim engellenmiş sayılmaz. Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne ulaşan karar, alındıktan sonra en fazla 4 saat içinde uygulanmak zorundadır. Bu süreç, 5651 sayılı Kanun’un 9/8 maddesi ile düzenlenmiştir.

Yayın İçeriği Suç Oluşturuyorsa Ayrıca Bir Şey Yapmak Gerekir Mi? 

İnternet üzerindeki yayınlar veya paylaşımlar, bazen Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen tehdit, hakaret ya da iftira gibi suçları içerebilir. Bu tür durumlarda, zarar gören veya mağdur olan kişilerin, yayın içindeki ifadelerle ilgili olarak savcılığa suç duyurusunda bulunmaları gerekmektedir. Bilişim suçları kategorisinde olan bu tür fiiller özellikle son yıllarda sıklıkla işlenmektedir. Bir yayına erişim engelleme talebinde bulunulması, söz konusu ifadelerle ilgili olarak şikayetçi olunduğu anlamına gelmez. Ayrıca, yayın içinde geçen ifadelerden dolayı maddi ya da manevi zarara uğrayan kişiler, bu zararlarının tazmin edilmesi için hukuk mahkemelerinde dava açma hakkına sahiptirler.

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Sebebiyle İçeriğe Erişim Engellenmesi Nedir? 

Özel hayatın gizliliği ihlal edildiğini öne süren kişiler, Bilgi ve Teknoloji Kurumu’na (BTK) doğrudan başvuruda bulunarak ilgili içeriğin erişiminin engellenmesi için tedbir alınmasını talep edebilirler (5651 sayılı Kanun maddesi 9/A/1). Bu başvuruda, ihlale yol açan yayının tam URL adresi, ihlalin nasıl gerçekleştiğine dair açıklama ve kişisel kimlik bilgilerini doğrulayacak bilgiler bulunmalıdır. Eğer bu bilgilerde herhangi bir eksiklik varsa, talep işleme alınmaz (5651 sayılı Kanun maddesi 9/A/2).

BTK Başkanı, kendisine ulaşan talebi hızla Birliğe ileterek uygulanmasını sağlar, ve erişim sağlayıcılar bu talebi dört saat içinde yerine getirmek zorundadır (5651 sayılı Kanun maddesi 9/A/3).

Erişimin engellenmesi talebinde bulunan kişiler, taleplerini yaptıkları andan itibaren 24 saat içinde sulh ceza hakimine sunmak zorundadırlar. Hakim, yayın içeriği nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edilip edilmediğine karar verir ve kararını en geç 48 saat içinde açıklar, doğrudan Kuruma bildirir; aksi takdirde, uygulanan erişim engelleme tedbiri otomatik olarak kalkar (5651 sayılı Kanun maddesi 9/A/5).

Erişimin Engellenmesi Talebi Dilekçe Örneği

ANKARA SULH CEZA HAKİMLİĞİ’NE

TALEPTE BULUNAN

(MAĞDUR)                           :

TC KİMLİK NUMARASI    :

ADRES                                  :

VEKİLİ                                  : Av. Çağrı AYBOĞA

(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)

ADRES                                  :

(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)

KONU                        : “www. ….. .com” internet sitesine erişimin engellenmesi kararı                                    verilmesi hakkındadır.

 AÇIKLAMALAR                  :

1-) Müvekkil küçük henüz on sekiz yaşını doldurmuş değildir. (EK 1) Kendisi …./…/…. Tarihinde “www. ….. .com” internet sitesinden zayıflama ilacı adı altında ….. …..hapı satın almıştır. Müvekkil internet sitesinden yaptığı alış veriş sırasında herhangi bir güvenlik uygulaması olarak yaşı dahi sorulmadan istediği şekilde kolaylıkla zayıflama hapını satın alabilmiştir.

 2-) Zayıflama ilacını kullanmaya başladıktan sonra bir takım rahatsızlıklar yaşamaya başlayan müvekkil küçük, durumu ailesine söylediğinde ailesi küçüğü doktora götürmüş ve doktor zayıflama ilacını anında keserek olası daha büyük risklerin önüne geçilmiştir. (EK 2) Ancak haberlere de oldukça çok konu olan bu şekilde satışı sağlanan zayıflama ilaçlarından hayatlarını kaybeden birçok kişi bulunmaktadır. (EK 3)

3-) İnternet ortamında bu şekilde kolayca satılabilen “gıda takviyesi” adı altında ilaç türevi haplar reklam olarak neredeyse açılan her internet sayfasında özendirici ve yanıltıcı olarak yer almaktadır. Sitede yer alan reklamlarda ünlülerin bulunuyor olması da kişilerin daha çok dikkatini çekmektedir. (EK 4) Ayrıca söz konusu internet sitesinde satışa sunulan ürünler tarım bakanlığında izin alınarak ithal edilen ürünler olmakla beraber “tarım bakanlığından onaylı” ibaresi ile satışının yapılıyor olması sadece tüketiciyi yanıltmak amacıyla kullanılarak bir bakanlık onayından çıkıyor olması tüketiciyi yanıltarak güven hissi sağlaya çalışmaktır. Bu hüküm 4077 sayılı tüketicini kanunu 16. Maddesine de aykırılık oluşturmaktadır.

 4-) Zayıflama sağlık bakanlığı onayından çıkması gerekmekte olup; sağlık bakanlığı bu ilaçların kullanılamaması yönünde ve bu ilaçların ruhsatlandırılması denetimini sağlayabilmek için 663 sayılı kanun hükmünde kararnamenin 27. maddesi ile bir kurum oluşturulmuşsa da kullanımların önüne geçilememiştir. Toplum sağlığını tehdit etmesi bakımından bu internet sitelerin denetim altına alınarak bu sitelere erişimlerin engellenmesi gerekmektedir.

 5-) Müvekkil küçük internet sitesinde satışa sunulan zayıflama ilacı nedeniyle mağdur olmuş sağlığı tehlikeye girmiştir. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) 194. Madde kapsamındaki suç oluşmuş bu suç kapsamında ayrıca soruşturma başlatılmıştır. (EK 5)

6-) Yukarıda bahsi geçen hususlar nedeniyle, iş bu davayı açma ve erişimin engellemesi sebebiyle Sayın Mahkeme’nize başvurma zorunluluğu hasıl olmuştur.

HUKUKİ NEDENLER         : 5237 S. K. m. 194; 5651 S. K. m. 8; 6502 S. K. m. 61; 663 S. KHK m. 27.

HUKUKİ DELİLLER           :

1-) Nüfus sureti.

2-) Doktor raporları.

3-) Çeşitli gazetelere ilişkin haber kupürleri.

4-) İlgili internet sitesi görüntü fotokopileri.

5-) …… Cumhuriyet Savcılığı’nın Soruşturma dosyası

6-) Bilirkişi İncelemesi.

SONUÇ VE İSTEM              : Yukarıda açıkladığımız nedenlerle, somut olayda 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 8. Maddesinde belirtilen  “yeterli şüphe“ koşulu gerçekleştiğinden “………..com” adlı internet sitesi için “erişimin engellenmesine” karar verilmesini müvekkilimiz adına saygıyla talep ederiz. …/…/…

 EKLER                                  :

1-) Nüfus sureti.

2-) Doktor raporları.

3-) Çeşitli gazetelere ilişkin haber kupürleri.

4-) İlgili internet sitesi görüntü fotokopileri.

5-) …… Cumhuriyet Savcılığı’nın Soruşturma dosyası

6-) Bir adet onaylı vekaletname örneği.

                                                                                                    Talep Eden Vekili

Av. Çağrı AYBOĞA

Erişimin Engellenmesi Talebinde Avukat Desteğinin Önemi

Şayet internetten yapılan bir yayın kişilik haklarınızı zedeliyorsa tedbiren bu içeriklerin veya yayının kaldırılması talep edilebilir. Erişimin engellenmesi talebinin kabul edilmesi için avukat desteği almanız önerilir.

 

Çağrı Ayboğa

Avukat Çağrı Ayboğa, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olup yüksek lisans öğrenimine devam etmektedir. Ayboğa + Partners Avukatlık Bürosu’nun kurucu avukatlarındandır. Ankara Barosu’na kayıtlı olarak dinamik ve tecrübeli ekibiyle avukatlık mesleğini icra etmektedir.
Başa dön tuşu
Ara