Kamulaştırma Bedelinin Belirlenmesi ve Tapu Tescili Davası

Kamulaştırma bedelinin belirlenmesi ve tapu tescili davası, özel mülkiyete konu taşınmazların kamu yararı doğrultusunda ilgili idare tarafından mülkiyetinin devralınması amacıyla açılan ve bedel tespitiyle birlikte tapuya tescil kararı alınmasını sağlayan hukuki bir yoldur. Bu dava türü, tarafların bedel konusunda uzlaşamaması halinde kamu kurumunun mahkemeye başvurmasıyla başlar ve gayrimenkulün gerçek değerinin adil şekilde belirlenmesi ile mülkiyetin kamu adına geçirilmesini amaçlar. Süreçte, hak sahipleri “kamulaştırma ücreti ne zaman ödenir?”, “hangi bankadan alınır?”, “mirasçılar parayı nasıl alır?” gibi pek çok önemli sorunun cevabını aramaktadır.

Kamulaştırma Davasının Amacı ve Temel Niteliği

Kamu hizmetinin gerekleri doğrultusunda, imar planı, ulaşım projeleri, çevre düzenlemeleri veya altyapı yatırımları kapsamında, özel mülkiyetteki taşınmazlar devlet ya da ilgili kamu kuruluşu tarafından kamulaştırılabilir. Ancak kamulaştırma, sadece kamu yararını gözetmekle kalmaz, aynı zamanda mülk sahibine adil bir bedel ödenmesini de zorunlu kılar. İşte bu noktada devreye giren kamulaştırma bedelinin belirlenmesi ve tapuya tescil davası, mülk sahibi ile idarenin anlaşamaması halinde tek çözüm yoludur.

Bu Dava Kim Tarafından Açılır?

Dava, kamulaştırmayı gerçekleştirmek isteyen idare (belediye, bakanlık, DSİ vb.) tarafından, Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde açılır. Malik davalı sıfatıyla yer alır. Süreç sonunda mahkeme, gayrimenkulün bedelini belirleyerek idare tarafından ödenmesini ve ardından taşınmazın kamu adına tescil edilmesini karara bağlar.

Kamulaştırma Bedeli Nasıl Hesaplanır?

Mahkeme, tarafsız bilirkişiler aracılığıyla taşınmazın değerini belirler. Kamulaştırma bedeli hesaplamada arsanın imar durumu, konumu, yüzölçümü, çevresel özellikleri ve varsa üzerindeki yapıların niteliği dikkate alınır. Amaç, malike ait gayrimenkulün piyasadaki rayiç değeriyle orantılı bir değer tespiti yapmaktır.

Ödeme Süreci ve Banka İşlemleri

Mahkeme kararı doğrultusunda belirlenen kamulaştırma bedeli, idare tarafından genellikle kamu bankalarından birine (çoğunlukla Ziraat Bankası) yatırılır. Hak sahibi ya da mirasçıları, kimlik veya veraset ilamı ile bankaya başvurarak ödemeyi alabilir.

Kamulaştırma Bedeli Mirasçılara Nasıl Ödenir?

Eğer kamulaştırılan gayrimenkulün maliki vefat etmişse, mahkemece belirlenen değer tutarı yasal mirasçılara dağıtılır. Bu durumda mirasçıların, veraset ilamı (mirasçılık belgesi) ile birlikte ilgili bankaya başvurarak, kendilerine düşen oran üzerinden ödeme talep etmeleri gerekir. Banka, mirasçı başına ayrı ayrı ödeme gerçekleştirir. Eğer mirasçı sayısı fazla ise, vekaletname ile tek kişinin ödeme alması da mümkündür.

Kamulaştırma Bedeline Faiz İşler mi?

Kamulaştırma bedeli zamanında ödenmezse veya dava süreci uzarsa, taşınmaz malikinin mağduriyetini önlemek amacıyla yasal faiz uygulanır. Bu faiz genellikle karar tarihinden itibaren veya ödemenin geciktiği günden itibaren hesaplanır. Mahkeme, kararında bu faiz oranını belirler. Özellikle istinaf veya temyiz sürecinde bedel artırılırsa, artırılan tutar için geçmişe dönük faiz de işlemeye başlar.

Kamulaştırma Bedeli Ne Zaman Ödenir?

Mahkeme kararıyla belirlenen kamulaştırma bedeli, karar kesinleşmeden önce idare tarafından ödenmek zorundadır. Pratikte ise çoğunlukla mahkeme kararı açıklandıktan hemen sonra kamu kurumu, belirlenen banka hesabına tutarı yatırır. Malik, kimliği ile bankaya başvurarak ödemeyi nakit ya da havale yoluyla alabilir.

Kamulaştırma Bedeli Nereden Öğrenilir?

Taşınmaz sahibinin dava sürecindeki haklarını doğru takip edebilmesi için kamulaştırma değerinin ne kadar olduğunu bilmesi önemlidir. Bu bilgi, en doğru şekilde mahkeme ilamı ile öğrenilir. Eğer henüz karar çıkmadıysa, bilirkişi raporuna veya davaya bakan mahkemeden alınan ara kararlara bakılarak tahmini değere ulaşmak mümkündür. Ayrıca, karar açıklandıktan sonra idarenin ödeme yaptığı banka da bedel bilgisi verebilir. ¹

Kaynak: ¹ Kamulaştırma Bedelinin Belirlenmesi ve Tapu Tescili Davası

Kamulaştırma Bedelinin Belirlenmesi Davası Ne Kadar Sürer?

Bu dava türü özel bir yargılama usulüyle görülür ve hızlı tamamlanması hedeflenir. Genellikle 4 ila 6 ay içinde sonuçlanır. Ancak bilirkişi raporlarının geç gelmesi, tarafların itirazları veya yoğun mahkemelerde dava yükünün fazla olması halinde süreç 1 yıla kadar uzayabilir.

Kamulaştırma Sürecinin Adımları ve Süreleri